Zagrożenia dla rzepaku w czasie zimy

![]() |
123RF Zdjęcie Seryjne |
Poważne szkody pojawiają się gdy zostanie zniszczona szyjka korzeniowa i/lub system korzeniowy. Gdy zostanie uszkodzona szyjka a korzeń przeżyje niestety taka roślina wyda wiele mało produktywnych pędów i będzie odznaczać się bardzo nierównomiernym kwitnieniem, a co za tym i dojrzewaniem. Częściowe zniszczenie i przemrożenie systemu korzeniowego z kolei może powodować wiele negatywnych następstw w dalszym rozwoju rośliny.
Trzeba mieć na uwadze, że uszkodzenia pozimowe mogą by potęgowane na skutek wcześniejszych uszkodzeń spowodowanych przez szkodniki. W tym przypadku największe znaczenie mają pchełki oraz śmietka kapuścianka.
Rośliny gorzej zimują na pagórkach oraz na południowych niż na północnych stokach. Kultura gleby też ma znaczenie. Rośliny rosnące na zbitej glebie i o wadliwej strukturze częściej wymarzają.
Szkody powstałe na skutek bardzo wysokich mrozów uzależnione są również od grubości pokrywy śnieżnej. Gdy przed ich nadejściem spadnie przynajmniej 10 cm warstwa śniegu rośliny w dużym stopniu są zabezpieczone przed mrozami. Ważne jest także w jakich okolicznościach spadnie śnieg. I jaką stworzy strukturę. Gdy gruba warstwa śniegu spadnie na zamarzniętą uprzednio glebę, rzepak wytrzymuje wówczas mrozy do -25°C.
Gdy opad śniegu spadnie na niedostatecznie zmarzniętą glebę następować może tzw. wyprzenie roślin. Pod taką pokrywą utrzymuje się często wyższe temperatura w skutek czego rośliny szybciej oddychają. W wyniku tego po zejściu śniegu ukazują się rośliny z brunatnymi, zgniłymi liśćmi. Na ten typ uszkodzeń bardziej jednak narażone są zboża niż rzepak.
Gdy z kolei jest mało opadów śniegu oraz wieją mroźne wiatry dojść może do zjawiska wysmalania roślin. Wysuszają one nadziemną część roślin a zmarznięta gleba nie pozwala na pobranie wody, w skutek czego roślina zamiera natomiast organy nadziemne wyglądają jak wysuszone i spalone.
Na przedwiośniu z kolei może dojść do wysadzania roślin zazwyczaj wtedy gdy gleba na przemian w ciągu dnia rozmarza, a w ciągu nocy ponownie zamarza. Powoduje to nieznaczne ruchy gleby czego skutkiem jest uszkodzenie i rozrywanie korzeni, a nawet dochodzi do ich "wysadzania"czyli całkowitego uniesienienia ich ku górze. Im wcześniejsza wiosna oraz gwałtowniejsze skoki temperatury tym większe jest zagrożenie wystąpieniem takich szkód.
Przy dużych opadach i z długo utrzymującą się wodą z roztopów może dojść do wymakania. Nadmiar wody uniemożliwia oddychanie roślin, które po pewnym czasie duszą się i zamierają.
W rzepaku co roku powstają szkody pozimowe. Ich rozmiar ma duże znaczenie w podjęciu decyzji co do ewentualnej konieczności przesiewu plantacji. Z ekonomicznego punktu widzenia gdy przeżyje 20 roślin na metrze kwadratowym przy odpowiednim prowadzeniu plantacji można jeszcze uzyskać zadawalający plon. Wartość ta jest również liczbą graniczną w ustalaniu szkód przez firmy ubezpieczeniowe.
W nowoczesnych technologiach siewu rzepaku np w tzw. szerokich rzędach, gdzie docelowa obsada to często 30-32r/m2 można zaryzykować i pozostawić nawet obsadę poniżej 20 r/m 2 o ile rośliny żywe na polu są rozmieszczone równomiernie.
Źródło: farmer.pl Anna Kobus