Ceny zbóż, notowania, aktualności

123RF Zdjęcie Seryjne

Światowe zbiory żyta wg Departamentu Rolnictwa Stanów Zjednoczonych (USDA) w sezonie 2014/15 mogą wynieść 14,8 mln t, czyli o 6 proc. mniej niż w sezonie poprzednim. Kraje UE-28 mają zebrać 8,8 mln t, tj. o 13 proc. mniej niż w 2013 r. Komisja Europejska (KE) szacuje, że tegoroczne zbiory żyta w UE-28 będą jeszcze mniejsze i wyniosą 8,47 mln t, czyli o 16 proc. (1,62 mln t) mniej niż w 2013 r. Na tak dużym spadku zaważył znacznie mniejszy areał zbiorów.

Według październikowych szacunków bilansów zbóż KE, powierzchnia uprawy żyta w 2014 r. obniżyła się o 19,5 proc. do 2,10 mln ha. Mniejszy areał przeznaczony pod zasiewy żyta był rezultatem niskich cen tego rodzaju zbóż w poprzednich dwóch sezonach. Z kolei według tego samego źródła przeciętne plony żyta w UE-28 w br. wyniosły 4,0 t/ha wobec 3,9 t/ha w roku ubiegłym. Co zaskakujące, Wspólne Centrum Badawcze (JRC) podległe KE i zajmujące się m.in. prognozowaniem plonów, twierdzi w swoim październikowym raporcie, że tegoroczne plony wyniosły 3,71 t/ha wobec 3,97 t/ha w roku 2013. Oznacza to spadek o 6,4 proc. Warto jednak zauważyć, że w ubiegłym roku przeciętne plony żyta w UE były wyjątkowo wysokie. Dlatego mimo spadku w relacji rocznej, plony tegoroczne są wciąż o 7,3 proc. wyższe niż przeciętnie w poprzednich pięciu sezonach, kiedy wyniosły 3,46 t/ha.

Produkcję żyta w 2014 r. w naszym kraju, GUS szacuje na 2,77 mln t, tj. aż o 17,4 proc. (0,58 mln t) mniej niż w ubiegłym roku. Wynik ten był wypadkową spadku powierzchni uprawy o 25 proc. do 0,9 mln ha oraz wzrostu przeciętnych plonów o 10,1 proc. do 3,15 t/ha. Z kolei JRC szacuje, że plony w Polsce były w tym roku o 1,0 proc. niższe niż w ubiegłym.

Wśród unijnych producentów żyta liczą się tak naprawdę tylko Polska i Niemcy. Wg JRC u naszych zachodnich sąsiadów plony w bieżącym roku wyniosły 5,58 t/ha i były wyraźnie niższe niż w 2013 r. (spadek o 6,7 proc.), choć jednocześnie o 6,5 proc. wyższe niż w poprzednich pięciu sezonach. Produkcję przekraczającą 200 tys. t w 2013 r. notowały jeszcze Dania, Hiszpania i Austria. W tej grupie dwa pierwsze kraje doświadczyły w bieżącym roku głębokiego spadku plonów, jeszcze większego niż przeciętnie w całej UE, natomiast Austria miała nieco wyższe plony niż przed rokiem.

Jak widać, trudno na dzień dzisiejszy powiedzieć, jakie były przeciętne plony żyta w UE i w Polsce. Niemniej jednak, jeśli szacunki różnych instytucji (KE, JRC, GUS) zostaną uspójnione i tak, ze względu na niższy areał uprawy, będą oznaczały mniejszą produkcję żyta niż w 2013 r.

Opisana powyżej sytuacja podażowa powoduje, że poprawia się relacja cen żyta do innych zbóż. Żyto jest jednym z dwóch głównych rodzajów zbóż (obok owsa), które w Polsce w bieżącym sezonie jest droższe niż w ubiegłym. Przeciętna cena żyta konsumpcyjnego w okresie sierpień-październik była o 5 proc. wyższa niż przed rokiem. W tym czasie przeciętnie pszenica konsumpcyjna była o 34 proc. (171 zł/t) droższa od żyta konsumpcyjnego, podczas gdy w analogicznym okresie przed rokiem o 51 proc. (242 zł/t). Różnica pomiędzy ceną pszenicy i żyta będzie nadal malała. Uważamy, że zbiory w 2015 r. będą jeszcze mniejsze niż w 2014 r., co spowoduje dalsze umacnianie się cen relatywnych żyta.

Źródło: Portal Spożywczy za: Bank Gospodarki Żywnościowej

Powrót do aktualności